Gruppenausstellungen

«Haal Verhaal»

Reuten Galerie, Amsterdam

25.10.2003 — 07.12.2003

HAAL VERHAAL – een tentoonstelling van tekeningen in Reuten Galerie

samengesteld door Serge Onnen en Geert Dekkers

De tentoonstelling van tekeningen, websites, animaties en interactieve beelddragers, in ReutenGalerie, is er een van zeven kunstenaars die veel te vertellen hebben.

De werktitel van deze show was aanvankelijk ‘…en het verhaal dan…’, maar uiteindelijk is toch gekozen voor HAAL VERHAAL, omdat het allemaal werk betreft van beelden ontleend aan de ‘alledaagse’ werkelijkheid, die gebeurtenissen lijken weer te geven, die tegelijk een kritisch commentaar op die werkelijkheid lijken te geven. Zij vragen aan de kijker bovendien om verantwoording af te leggen van hun ‘aanwezigheid’: zij halen verhaal zowel bij de kijker als bij de maker.

Deze tekeningen laten zich weliswaar ‘lezen’, maar geven hun inhoud, anders dan het met geschreven verhalen het geval is, niet direct prijs. De tekeningen tonen een afgerond geheel, waarbij de kijker de volgorde van het ‘lezen’ bepaalt om op die wijze de betekenis van het getoonde te achterhalen. De tekeningen zijn, hoewel ‘realistisch’, geen striptekeningen, waarin de taal een belangrijke betekenisdrager is en die in sequentie van A naar Z gelezen moeten worden.

In de tekeningen van HAAL VERHAAL wordt die ‘lees’volgorde niet gevraagd en kan de taal, voor zover gebruikt, ondersteunend zijn of juist verwarrend voor het begrijpen ervan.

• MARCEL VAN EEDEN maakt tekeningen die ontleend zijn aan foto’s van echte gebeurtenissen: fracties in de tijd; wat er vóór of ná dat moment is gebeurd, moet de kijker zelf maar bedenken.
• MATHILDE TER HEIJNE gebruikt voor haar werk ‘Indifference to the truth’ de CD-ROM in een poging samenhang te brengen in het onvatbare wereldleed, zoals ons dat door de persmedia wordt gepresenteerd. Daarmee ontwerpt zij een soort metagebouw, als bij een website en, wat aan een CD-ROM eigen is, waarin je je eigen weg moet zoeken en aldus je eigen verhaal, waar of onwaar, kunt maken.
• HOLGER BUNK tekent een stad met ruimten, door mensen bevolkt, in alledaagse situaties.

Hoewel je dat zou verwachten van meerdere mensen die samen een beperkte ruimte tot hun beschikking hebben, is er geen sprake van drama of van conflicten, zoals de wetten van het theater vereisen. De kijker bepaalt zelf de volgorde van de beelden en haalt zijn eigen verhaal. De tekeningen lijken dan ook op storyboards van films die allang afgelopen zijn.

• PAUL DE REUS maakt tekeningen van gebeurtenissen die blijkbaar in volle gang zijn. Oorzaak en gevolg zijn in één tekening gevat. Die schijnbare causaliteit geeft de kijker de gelegenheid zich af te vragen, waar hij zichzelf bevindt op het moment van de gebeurtenis zelf.
• GEERT DEKKERS, daarentegen, tekent wat slechts het plot van een verhaal lijkt te zijn, maar waarvan je de clou blijkbaar ontgaan is. De vervreemding die daardoor wordt opgeroepen, plaatst de kijker voor dilemma’s.
• SERGE ONNEN toont tekeningen en animaties, waarin allerlei handelingen te zien zijn, waarbij oorzaak en gevolg uit het beeld niet direct af te leiden zijn.

Tekst wordt dikwijls gebruikt om een richting aan te geven, maar meer niet: in de beelden zijn genoeg aanknopingspunten om het verhaal rond te maken. Zoals bij zoveel kunstenaars van deze tentoonstelling het geval is, is er van een oplossing of van een duidelijke versie van de werkelijkheid is geen sprake.

• MARC SMEETS lijkt op het eerste gezicht nog het meest herkenbaar, vooral door de door hem gevoerde klare lijn van Hergé uit de vijftiger jaren, een helderheid die die van een foto ver overtreft. Maar al snel blijkt bij nader toezien het Venlo van Smeets complex. Op de meest onverwachte momenten kan een verhaal nèt beginnen of nèt geëindigd zijn. De kijker heeft geen houvast van plaats en tijd: hij is permanent op doorreis.
• PETER PONTIAC is misschien de meest klassieke tekenaar van het geheel. Hij vertelt een verhaal van A tot Z en zal onderweg nog geen komma vergeten. Hij moet in één tekening het complete verhaal proppen, als een soort kerststalletje, waarin geen detail mag ontbreken. Immers: zonder os, geen kerstmis.
• HANNES KATER, tenslotte, vertelt in zijn internet tekeningen letterlijk een verhaal. Met zijn eigen ‘hiërogliefen’ kan hij verhalen van anderen nauwkeurig ‘optekenen’. De kijker kan met een verklarende lijst in de hand de tekeningen ontraadselen, de verhalen reconstrueren en aldus terugbrengen naar zijn eigen taal. Hij HAALT in letterlijke zin VERHAAL.

Internet

Marcel van Eeden, Gerrit Dekkers en Hannes Kater zijn tekenaars die zeer actief zijn op het internet Van Eeden en Dekkers door middel van zgn. TEKENLOGS, dagelijks vernieuwde tekeningen. Kater’s website is een TEKENGENERATOR, die de bezoeker de gelegenheid geeft hem een verhaal aan te bieden, waarvan hij na enige tijd een – kosteloze – tekening ontvangt.